Cập nhật lúc: 16:16 30-11-2015 Mục tin: Hóa học lớp 11
ANKAN
ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP
1. Khái niệm và đồng đẳng
- Định nghĩa: ankan (còn gọi là parafin) là những hiđrocacbon no, mạch hở.
- Công thức chung: CnH2n+2 (n ≥ 1).
2. Đồng phân
Ankan chỉ có đồng phân mạch C khi có từ 4C trở lện.
3. Cấu tạo
- Mạch C hở, có thể phân nhánh hoặc không phân nhánh.
- Trong phân tử chỉ có liên kết đơn (liên kết xích ma) tạo thành từ 4 obitan lai hoá sp3 của nguyên tử C, định hướng kiểu tứ diện đều (góc liên kết 109o28’). Do đó mạch C có dạng gấp khúc. Các nguyên tử có thể quay tương đối tự do xung quanh các liên kết đơn.
- Hiện tượng đồng phân do các mạch C khác nhau (có nhánh khác nhau hoặc không có nhánh).
4. Cách gọi tên
Tên gọi gồm:
a) Ankan không nhánh: Tên mạch C + an.
CTPT |
Tên |
CTPT |
Tên |
CH4 C2H6 C3H8 C4H10 C5H12 |
Metan Etan Propan Butan Pentan |
C6H14 C7H16 C8H18 C9H20 C10H22 |
Hexan Heptan Octan Nonan Decan |
b) Ankan có nhánh:
Số chỉ vị trí nhánh – tên nhánh |
Tên mạch chính |
an |
* Chú ý: Phân tử có mạch nhánh thì chọn mạch C dài nhất làm mạch chính, đánh số các nguyên tử C từ phía gần mạch nhánh nhất.
Ví dụ:
- Tên thường:
+ Nếu chỉ có một nhánh duy nhất CH3 ở nguyên tử C số 2 thì thêm tiền tố iso.
+ Nếu có 2 nhánh CH3 ở C số 2 thì thêm tiền tố neo.
Chú ý phân biệt isoankan với isoankyl và neoankan với neoankyl. Isooctan là 2,2,4 – trimetylpentan.
5. Tính chất vật lý
- Ở nhiệt độ thường, các ankan từ C1 đến C4 ở trạng thái khí; từ C5 đến khoảng C18 ở trạng thái lỏng; từ khoảng C18 trở lên ở trạng thái rắn.
- Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng của ankan nói chung đều tăng theo số nguyên tử C trong phân tử tức là tăng theo phân tử khối. Ankan nhẹ hơn nước.
- Ankan không tan trong nước và đều là những chất không màu.
BÀI TẬP ÁP DỤNG
Câu 1: Hợp chất hữu cơ X có tên gọi là: 2 - clo - 3 - metylpentan. Công thức cấu tạo của X là:
A. CH3CH2CH(Cl)CH(CH3)2.
B. CH3CH(Cl)CH(CH3)CH2CH3.
C. CH3CH2CH(CH3)CH2CH2Cl.
D. CH3CH(Cl)CH3CH(CH3)CH3.
Câu 2: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12 ?
A. 3 đồng phân. B. 4 đồng phân.
C. 5 đồng phân. D. 6 đồng phân
Câu 3: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C6H14 ?
A. 3 đồng phân. B. 4 đồng phân.
C. 5 đồng phân. D. 6 đồng phân
Câu 4: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C4H9Cl ?
A. 3 đồng phân. B. 4 đồng phân.
C. 5 đồng phân. D. 6 đồng phân.
Câu 5: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H11Cl ?
A. 6 đồng phân. B. 7 đồng phân.
C. 5 đồng phân. D. 8 đồng phân.
Câu 6: Phần trăm khối lượng cacbon trong phân tử ankan Y bằng 83,33%. Công thức phân tử của Y là:
A. C2H6. B. C3H8.
C. C4H10. D. C5H12.
Câu 7: Công thức đơn giản nhất của hiđrocacbon M là CnH2n+1. M thuộc dãy đồng đẳng nào ?
A. ankan.
B. không đủ dữ kiện để xác định.
C. ankan hoặc xicloankan.
D. xicloankan.
Câu 8: 2,2,3,3-tetrametylbutan có bao nhiêu nguyên tử C và H trong phân tử ?
A. 8C,16H. B. 8C,14H.
C. 6C, 12H. D. 8C,18H.
Câu 9: Cho ankan có CTCT là: (CH3)2CHCH2C(CH3)3. Tên gọi của ankan là:
A. 2,2,4-trimetylpentan. B. 2,4-trimetylpetan.
C. 2,4,4-trimetylpentan. D. 2-đimetyl-4-metylpentan
Câu 10: khi clo hóa một ankan có công thức phân tử C6H14, người ta chỉ thu được 2 sản phẩm thế monoclo. Danh pháp IUPAC của ankan đó là:
A. 2,2-đimetylbutan. B. 2-metylpentan.
C. n-hexan. D. 2,3-đimetylbutan.
ĐÁP ÁN
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
B |
A |
C |
B |
D |
D |
A |
D |
A |
D |
Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:
>> Lộ Trình Sun 2025 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi TN THPT & ĐGNL; ĐGTD) tại Tuyensinh247.com. Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, 3 bước chi tiết: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
Tổng hợp các câu hỏi lý thuyết và bài tập hay về phản ứng thế hidrocacbon được giải chi tiết giúp bạn đọc nắm vững kiến thức và cách giải dạng bài tập này tốt nhất.
Bài viết tổng hợp bài tập về phản ứng tách, cracking từ dễ đến khó giúp bạn đọc nắm vững cách giải dạng bài tập này.
Các bài tập tổng hợp có lời giải chi tiết sẽ là tài liệu quan trọng giúp các em ôn tập lý thuyết cũng nhưng có thêm những cách giải bài tập hay.
Tổng hợp bài tập trắc nghiệm lý thuyết và bài tập tính toán có đáp án sẽ là tài liệu hữu ích giúp các bạn ôn luyện lý thuyết cũng như rèn luyện kỹ năng làm bài tập.
Tổng hợp các bài tập trắc nghiệm tính toán có đáp án dưới đây sẽ giúp các bạn ôn tập các dạng bài tập của chương một cách hiệu quả nhất.
Tổng hợp các bài tập trắc nghiệm lý thuyết chương hidrocacbon no từ cơ bản đến nâng cao sẽ giúp bạn ôn tập lý thuyết của chương hiệu quả nhất.
Bài tập xác định công thức phân tử của ankan dựa vào phản ứng cháy là dạng bài tập phổ biến rất hay. Khi làm bài tập này cần chú ý gì? Có phương pháp giải nhanh gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn.
Bài tập phản ứng đề hidro hóa và cracking ankan là một trong những dạng bài tập phổ biến của chương hidrocacbon no, dạng bài tập này có phương pháp giải gì hay? Cùng xem bài viết dưới đây để tìm ra phương pháp giải hay đó.
Xicloankan là các hidrocacbon no mạch vòng, vậy nó có tính chất giống ankan hay không? Các kiến thức tổng hợp về xicloankan sẽ được khái quát trong bài viết này.
Bài viết đề cập đến tính chất hóa học, phương pháp điều chế và ứng dụng của ankan ngắn gọn dễ hiểu.