LT Dung dịch

DUNG DỊCH

I. LÝ THUYẾT CẦN NHỚ

1. Dung dịch, dung môi, chất tan

- Dung môi: là chất có khuếch tán chất khác để tạo thành dung dịch.

- Chất tan: là chất có thể tan trong dung môi.

- Dung dịch: là hỗn hợp đồng nhất giữa dung môi và chất tan.

VD: Hòa tan muối ăn vào nước thì:

- Muối ăn là chất tan

- Nước là dung môi.

- Hỗn hợp nước và muối gọi là dung dịch.

2. Dung dịch chưa bão hòa, dung dịch bão hòa

- Ở một nhiệt độ nhất định:

+ Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch vẫn có thể hòa tan thêm chất tan.

+ Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan.

* Lưu ý: Độ bão hòa của một dung dịch thay đổi theo nhiệt độ (t^oC), P (áp suất) và tùy thuộc vào chất tan rắn, lỏng hay chất dễ bay hơi.

VD: Ở 20^oC, 100 g nước hòa tan được tối đa 39,5 g muối ăn để tạo thành dung dịch bão hòa. Nếu tăng nhiệt độ lên dung dịch trên trở thành dung dịch chưa bão hòa.

3. Biện pháp để chất rắn tan nhanh trong dung môi

- Khuấy dung dịch.

- Đun nóng dung dịch.

- Nghiền nhỏ chất rắn.

II. BÀI TẬP CỦNG CỐ

Bài 1. Hãy điền những từ hay những cụm từ thích hợp như:

độ tan; dung dịch bão hòa; dung dịch chưa bão hòa; chất tan; nhiệt độ; áp suất

vào những chỗ trỗng dưới đây:

a. Dung dịch .........................là dung dịch có thể hòa tan thêm...................... chất tan ở nhiệt độ xác định. Dung dịch................................... là dung dịch không thể hòa tan thêm ........................ ở nhiệt độ xác định.

b. Ở nhiệt độ xác định, số gam chất đó hòa tan trong 100 gam  nước  để  tạo  thành  ...........................  được  gọi là ......................... của chất.

c. Yếu tố  ảnh  hưởng đến độ  tan của  đa  số  chất  rắn là ........................., độ tan của chất khí trong nước sẽ tăng lên nếu ta................. và tăng ....................

Bài 2. Dung dịch là:

A. hỗn hợp gồm dung môi và chất tan

B. hợp chất gồm dung môi và chất tan

C. hỗn hợp đồng nhất gồm nước và chất tan

D. hỗn hợp đồng nhất gồm dung môi và chất tan

Hãy chọn phương án đúng.

Bài 3. Dung dịch chưa bão hòa, dung dịch bão hòa ? Hãy dẫn ra những thí dụ để minh họa.

Bài 4. Em hãy mô tả những thí nghiệm chứng minh rằng muốn hòa tan nhanh một chất rắn trong nước ta có thể chọn những biện pháp: nghiền nhỏ chất rắn, đun nóng, khuấy dung dịch.

Bài 5. Em hãy mô tả cách tiến hành những thí nghệm sau:

a. Chuyển đổi từ một dung dịch NaCl bão hòa thành một dung dịch chưa bão hòa (ở nhiệt độ phòng).

b.Chuyển đổi từ một dung dịch NaCl chưa bão hòa thành một dung dịch bão hòa (ở nhiệt độ phòng).

Bài 6. Cho biết ở nhiệt độ phòng thí nghiệm (khoảng 200C), 10 gam nước có thể hòa tan tối đa 20 gam đường; 3,6 gam muối ăn.

a. Em hãy dẫn ra những thí dụ về khối lượng của đường, muối ăn để tạo ra những dung

dịch chưa bão hòa với 10 gam nước.

b. Em có nhận xét gì nếu người ta khuấy 25 gam đường vào 10 gam nước; 3,5 gam muối ăn vào 10 gam nước (nhiệt độ phòng thí nghiệm) ?

Bài 7. Trộn 1 ml rượu etylic (cồn) với 10 ml nước cất. Câu nào sau đây diễn đạt đúng:

A. Chất tan là rượu etylic, dung môi là nước.

B. Chất tan là nước, dung môi là rượu etylic.

C. Nước hoặc rượu etylic có thể là chất tan hoặc là dung môi.

D. Cả hai chất nước và rượu etylic vừa là chất tan, vừa là dung môi.

Hãy chọn câu trả lời đúng:

LỜI GIẢI VÀ ĐÁP ÁN

Bài 1.

a. Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan ở nhiệt độ xác định. Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan ở nhiệt độ xác định.

b. ở nhiệt độ xác định, số gam chất đó hòa tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa được gọi là độ tan của chất.

c. Yếu tố ảnh hưởng đến độ tan của đa số chất rắn là nhiệt độ, độ tan của chất khí trong nước sẽ tăng lên nếu ta.giảm nhiệt độ. và tăng áp suất.

Bài 2.

Đáp án: D đúng

Bài 3.

Dung dịch là hỗn hợp đồng chất của dung môi và chất tan. Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan. Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa  tan thêm chất tan.

(Học sinh tự cho ví dụ)

Bài 4.

+ Trong thí nghiệm, cho một ít muối ăn (sử dụng muối đã nghiền nhỏ) vào dung dịch nước, ta sẽ thấy muối được nghiền nhỏ sẽ tan nhanh hơn so với loại chưa được nghiền.

+ Trong thí nghiệm, cho một thìa nhỏ đường vào cốc nước nóng, đường sẽ tan mạnh hơn so với cho vào cốc nước lạnh vì ở nhiệt độ càng cao, phân tử nước chuyển động càng mạnh làm tăng số lần va chạm giữa các phân tử nước với bề mặt chất rắn.

+ Cũng với thí nghiệm trên nhưng khi cho chất tan vào dung dịch, ta khuấy dung dịch lên thì tốc độ hòa tan cũng sẽ tăng lên.

Bài 5.

a. Ta có dung dịch NaCl đã bão hòa trong ống nghiệm, ta cho thêm vào ống nghiệm một lượng nước nữa và có được dung dịch NaCl chưa bão hòa.

b. Thêm NaCl vào dung dịch NaCl chưa bão hòa khuấy kĩ tới khi dung dịch không hòa tan thêm được NaCl. Lọc qua giấy lọc. Nước lọc là dung dịch NaCl bão hòa ở nhiệt độ phòng. Hoặc có thể đun nóng dung dịch NaCl chưa bão hòa cho đến khi có muối NaCl kết tinh ở đáy cốc. Để cốc này trở lại nhiệt độ phòng rồi lọc qua giấy lọc. Nước lọc là dung dịch NaCl bão hòa ở nhiệt độ phòng.

Bài 6.

a. Hòa tan một lượng đường dưới 20 gam; hay một lượng muối ăn dưới 3,6 gam trong 10 gam nước ở nhiệt độ phòng thí nghiệm ta được dung dịch chưa bão hòa.

b. Nếu người ta khuấy 25 gam đường vào 10    gam nước thì chắc chắn rằng lượng đường

sẽ không hòa tan hết sẽ còn lại 25 - 20 = 5 g;

Hòa tan 3,5 gam muối ăn vào 10 gam nước ta sẽ được dung dịch chưa bão hòa vì dung dịch còn có thể hòa tan thêm một lượng muối ăn nữa (3,6 - 3,5 = 0,1 g)

Bài 7.

Vì rượu etylic tan vô hạn trong nước, hay nước tan vô hạn trong rượu etylic. Ta có thể  tích rượu etylic (1 ml) ít hơn thể tích nước (10 ml) nên câu A: đúng.